කවිය යනු, ආත්මීය බැඳීමකි. හදවත් අතර ඇති සියුම් පාලමකි. එය මිනිස් අත්දැකීම්වල රෙදි පිළි හරහා ගෙතුන නූලකි. සෑම වචනයක් දැල්වෙන දැල්ලක් මෙන් නටන්නේ, බොහෝ විට නිද්‍රාශීලී වන හැඟීම් අවුස්සමෙන් නියම මොහොත උදාවන තෙක් බලා සිටීමෙනි.ගාථාවල නිහඬ වැළඳ ගැනීමේ දී හැඟීම් නොපැහැදිලි තණබිමක  පිපෙන වල් මල් මෙන් ජව සම්පන්නව සහ සත්‍ය ලෙස කවිය එළිදක්වයි.

පදවල රිද්මය, හෘද ස්පන්දනය අනුකරණය කරන අතරම ප්‍රීතිය, දුක, ආශාව සහ ආදරය යන  ස්පන්දනය  ප්‍රතිරාවය ගොඩනංවයි. කවියක් නොවරදින අවස්ථා ග්‍රහණය කරමින් ඒවා ආත්මය තුළ ගැඹුරින් දෝංකාර දෙන කාලානුරූපී දෝංකාර බවට පරිවර්තනය සිද්ධ වේ.එය මුමුණමින් කථාකර අපගේ අභ්‍යන්තර සිතුවිලි සහ අත්දැකීම් සංකීර්ණත්වය හෙළිදරව් කරයි. බලාපොරොත්තු සුන් වූ අවස්ථාවන්හිදී ,සැනසීම හා ප්‍රීතිමත් අවස්ථාවන්වලදී සැමරීම උදෙසා කවිය ආත්මීයව බැඳී පවතී.

රූපක සහ රූප රාමු හරහා කවිය අපට ශෝකයේ කඳු තරණය කර බලාපොරොත්තු  ගංගාවල පිහිනීමට ඉඩ සලස්වමින් හැඟීම්වල විචිත්‍රවත්  දර්ශන සිත්තම් කිරීමට උපකාර කරයි.එය භාෂා බාධක ඉක්මවා අවදානම් හා අවබෝධය තුළ අපව ඒකරාශී කර තබයි. එහෙත් කවිය අපගේ මිත්‍රත්වය, ජයග්‍රහණය යනාදිය තුළදී අපව  වැළඳගැනීමේ දී කිසි විටෙකවත් සැබැවින්ම අප තනි නොවන බව මතක් කරලීම කර දෙයි.

සෑම වචනයක්ම, පද වැළක්ම, කවියක්ම කවියාගේ කටහඬට පමණක් නොව පාඨක හදවත ද පිළිබිඹු කරනු කැඩපතක් වැනිය. කවිය පුද්ගල චිත්තවේගයන්ගේ ලැදියාව ගවේෂණය කිරීමට සහ අපගේ බිය, ආශාවන්ට මුහුණ දීමට උපකාර කරයි. ඇතැම් කවියෙන් පුද්ගල ආත්ම භාවයන්ට කතා කිරීමට හැකි පරිදි පද ගෙත්තම් ගොඩනගන අතර ඇතැම් විට ඒවා මිනිස් හදවතට කතා කරයි. කවි නිර්මාණය කිරීමේදී යොදා ගන්නා භාෂාලංකාරයන්ට අනුව එකී කවිය වර්ණවත් වනවා සේම ඇතැම් කවි තුළ පදවැල් දෝංකාර දෙන අතර තරමක් කවි තුළින් භාව හැඟැයුමන් විදහා දක්වයි.

කවිය පූජනීය අවකාශය තුළ රැඳෙන අතර, කවියා සහ පාඨකයා අතර ආගන්තුකයන් සහ මිතුරන් අතර සම්බන්ධතා ගොඩනඟා තිබේ. කාව්‍යය, එහි සාරයෙන් විශ්වීය භාෂාවක් හා ගැඹුරින් අවබෝධ වීමට දැනීමට, ගැඹුරින් සම්බන්ධ වීමට සහ මනුෂ්‍යත්වය සුන්දරත්වය සැමරීමට ආරාධනා කරන්නාක් මෙනි.

තමාලී පතිරාජ.