2023 අග භාගය වන විට දේශීය ගැටළු සහ ගෝලීය ආර්ථික ප්‍රවණතාවල සංකීර්ණ මිශ්‍රණයකින් උග්‍ර වූ භාණ්ඩ මිල සම්බන්ධයෙන් සැලකිය යුතු අභියෝග සමඟ ශ්‍රී ලංකාව තවදුරටත් පොරබදිමින් සිටිති. 2022 දී උග්‍ර තත්වයට පත් වූ ආර්ථික අර්බුදයට රට මුහුණ දෙයි. නිරන්තර වෙනස් වන උද්ධමන අවධානම හේතුවෙන් ආහාර සහ ඉන්ධන ඇතුළු අත්‍යවශ්‍ය භාණ්ඩ මිල ඉහළ යාමට හේතු වී තිබේ. ඇතැම් භාණ්ඩ හා ආහාර මිල ගණන් ක්ෂණිකව වෙනස් වෙමින් පවතී.

ශ්‍රී ලංකාවේ භාණ්ඩ මිල වෙනස් වීමේ තත්ත්වය හේතු වූයේ කෘෂි කර්මාන්තය අඩාල වීමයි.රටේ කෘෂිකාර්මික අංශය පොහොසත්ව පවතින්නේ නම්, රටේ ආර්ථික බඩු මිල ගණන් සාධාරණ වේ. එහෙත් 2021 දී කාබනික ගොවිතැන  පවා හදිසියේ මාරුවීම  දැඩි සේ බලපා ඇත්තේ කෘෂිකාර්මික අංශයටයි. මෙම ප්‍රතිපත්ති වෙනස යහපත් අරමුණින් කළ ද, භෝග අස්වැන්න අඩුවීමට සහ වැඩි විශ්වාසයක් ඇති කිරීමට හේතු සාධක විය. කාබනික පොහොර නිසා වෙන්ස් කරන ලද කෘෂිකර්මාන්තය සාර්ථක නොවූ හේතුවෙන් සහල් හා ධාන්‍ය වර්ග ඇතුළු ආහාර ද්‍රව්‍යවල මිල සීග්‍ර ලෙස ඉහළ ගියේය.

කෘෂිකාර්මික අභියෝගවලට අමතරව ගෝලීය සාධක වශයෙන්ද ඇතැම් තත්ත්වයන් ක්‍රියාත්මක වේ. භූ දේශපාලන තත්ත්ව හා සැපයුම් දාමයන් කඩාකප්පල් වීම නිසා තෙල් මිල ඉහළ යාම ශ්‍රී ලංකාවේ ඉන්ධන  පිරිවැයට සෘජුවම බලපා තිබේ. එයින් විවිධ අංශ හරහා ප්‍රවාහන හා නිෂ්පාදන පිරිවැය ඉහළ ගොස් තිබේ. මෙය පාරිභෝගිකයන්ට මිලදී ගැනීමේදී උද්ධමන චක්‍රයක් නිර්මාණය කරමින් භාණ්ඩ මිල කෙරෙහි බලපෑමක් ඇති කරයි.සමස්තයක් වශයෙන් දේශීය කෘෂිකාර්මික ප්‍රතිපත්ති සහ පුළුල් ගෝලීය ආර්ථික තත්ත්වයන් යන  දෙකෙහිම බලපෑම මත ශ්‍රී ලංකාවේ භාණ්ඩ මිල අස්ථාවරව පවතී.

වර්තමානය වන විට වෙළඳපළ තුළ සහල් සහ බිත්තර එළවළු මිල ගණන් පහළ මට්ටමක පවතී. එහෙත් බිත්තර මිල ගණන් ක්ෂණිකව අඩු වී දින කීපයක් ඇතුළත නැවත බිත්තර මිල ඉහළ තත්ත්වයකට පැමිණ තිබේ. මන්දපෝෂණ මට්ටමේ සිටින  ලාංකික කුඩා දරුවන්ට බිත්තරයක් රැගෙන දිනකට ආහාර වේලකට දීමට තරම් හැකියාවක් නොපවතින ආර්ථික තත්ත්වයක් දැන් උදාවී තිබේ. බිත්තර මගින් දරුවන්ට ලැබෙන පෝෂණය ලබාදීමට තරම් අහිමි ආර්ථික තත්ත්වයක් රටට දැන් උදා වෙමින් පවතී.

රටේ කෘෂිකර්මාන්තය මගින් ගොවියන් සපයනු ලබන භෝගයන් නිසි ලෙස මිලකට ගෙන ආර්ථික මධ්‍යස්ථානයට ලබා නොගැනීම නිසා ගැටුම්කාරී තත්ත්වයකට මුහුණ දීමට සිදුවේ. නොනවත්වා  වැඩිවී තිබෙන අත්‍යවශ්‍ය බඩුවල මිල ගණන් හේතුවෙන් ජනතාව පීඩාවට පත්ව තිබේ. පවතින රජය මැදිහත්වය තිරසාර කෘෂිකාර්මික භාවිතයන් හා ජනගහනය සඳහා ආහාර සුරක්ෂිතතාවය හා දැරිය හැකියි මිල ගණන් සහතික කිරීම  සඳහා ආර්ථික ස්ථාවරත්වය කෙරෙහි අවධානයක් ගෙන කටයුතු කළ යුතුවේ. එය රටේ යහපැවැත්මට හේතු සාධකයක්ව පවතී.

තමාලී  පතිරාජ.