මේවා සාමාන්‍යයෙන් ඩිජිටල් මුදල් හෝ ක්‍රිප්ටෝ මුදල් ලෙස හැඳින්වේ.මේවා පවතින්නේ ඩිජිටල් හෝ ඉලෙක්ට්‍රොනික ආකාරයෙන් පමණි. සම්මත මුදල්වලට වඩා,මධ්‍යස්ථානාත්මක වශයෙන් නිපදවා ඇති අතර ආරක්ෂිත,පැහැදිලි ගනුදෙනු සඳහා බ්ලොක්චේන් තාක්‍ෂණය භාවිතා කරයි.ප්‍රධාන වශයෙන් Digital Currency කිහිපයක් දැකගත හැකිය.

Digital Currency වර්ග.

ක්‍රිප්ටෝමුදල්.

බිට්කොයින්(BTC)-මුලින් ම බිහි වූ ප්‍රසිද්ධ ම ක්‍රිප්ටෝ මුදලක් වන අතර, බහුලව වටිනාකම රැකීම හා ආයෝජන සඳහා භාවිතා වේ.තීරියම්(ETH)-ස්මාර්ට් කොන්ට්‍රැක්ට්ස්" හැකියාවකින් යුතු වන අතර, විකේන්ද්‍රීකෘත යෙදුම් (dApps) සක්‍රීය කරයි.ඇල්ට්කොයින්ස්-රිපල්(XRP),ලයිට්කොයින් (LTC), හා කාර්ඩනෝ (ADA) වැනි වෙනත් ක්‍රිප්ටෝමුදල් මඟින් ද නව තාක්ෂණය භාවිත කරමින් ගනුදෙනු කළ හැකිය.

ස්ථාවර මුදල් (Stablecoins)

සංචලනය අඩු කරමින් ඇමරිකානු ඩොලර් වැනි සම්මත වත්කම් වලට ඇමිණුනු ඩිජිටල් මුදල් වේ. එනම් Tether (USDT) හා USD Coin (USDC) දැක්විය හැකිය.

මධ්‍යස්ථානයක් මඟින් නිකුත් කරන ඩිජිටල් මුදල් (CBDCs).

සම්මත මුදල්වල ඩිජිටල් සංස්කරණයන් සඳහා රජය මැදිහත් වන අතර, චීනය (e-CNY) සහ යුරෝපා සංගමය මේවා භාවිත කරයි.

ගේම් සහ අන්තර්ජාල වේදිකා මත ඇති අන්තර්ජාල මුදල්.

ගේම්(උදාහරණයක් ලෙස Fortnite වල V-Bucks) සහ අන්තර්ජාල සේවා (උදාහරණයක් ලෙස Facebook’s Novi) තුළ භාවිතා වේ. මෙම මුදල් විශේෂිත වේදිකාවල පමණක් භාවිතා කළ හැකි අතර එම පද්ධති තුළ වටිනාකමක් සැපයයි.

අන්තර්ජාල මුදල් ඩිජිටල් වොලට්(software- හෝ hardware- වශයෙන්) තුළ ආරක්ෂා කළ හැකි අතර ක්‍රිප්ටෝ මුදල් හුවමාරු මත වෙළඳාම් කළ හැකිය. මේවා ගෙවීම්, අභ්‍යන්තර හා මූල්‍ය සේවා වලට යොදාගත හැකි අතර, නියාමන පද්ධති ද ධාවනය වන අතර ක්‍රිප්ටෝ මුදල් විශේෂයෙන් ම සංචලිත වන වෂ්පවීම්වලට ලක් විය හැක.

Digital currency භාවිතයේ වැදගත්කම.

මෙම මුදල් වර්තමාන ලෝකයේ ඉතා වැදගත් වේ.විශේෂයෙන්ම ක්‍රිප්ටෝමුදල් හා මධ්‍යස්ථානයක් මඟින් නිකුත් කරන ඩිජිටල් මුදල් (CBDCs) වැනි දේ  අද වන විට ලෝකයේ අවශ්‍ය ම අංගයක් බවට පත් වී ඇත.

Digital Currency ගනුදෙනු අවම කාලයකින් සම්පූර්ණ කළ හැකි අතර, ඒ තුළින් ප්‍රමාණවත් ආර්ථික කාර්යක්ෂමතාවයක් ලබාදේ.එමෙන් ම හුවමාරු ගාස්තු අඩු බැවින්, විදේශික අන්තර්ජාල ගෙවීම් සඳහා බහුලව භාවිතා වේ.

බොහෝ ක්‍රිප්ටෝ මුදල් විකේන්ද්‍රීකෘත පද්ධති මත ක්‍රියාත්මක වන අතර, එක් මධ්‍යස්ථානයක් හෝ ආයතනයක් මඟින් පාලනය කළ නොහැක. මෙහි දී බ්ලොක්චේන් තාක්‍ෂණය භාවිතා කරමින් ගනුදෙනු විශ්වාසදායක සහ ආරක්ෂිතව සිදු කරනු ලබයි.

එමෙන් ම ක්‍රිප්ටෝ මුදල් නිසා, ආයෝජකයින්ට විවිධ දේපළ තුළ ගනුදෙනු කිරීමට අවස්ථාව ලබාදෙයි. Ethereum වැනි තාක්‍ෂණ මගින් ස්මාර්ට් කොන්ට්‍රැක්ට්ස් සහ විකේන්ද්‍රීකෘත යෙදුම් (dApps) මගින් නව ව්‍යාපාරික අවස්ථා නිර්මාණය වන අතර, මෙම තාක්‍ෂණය මඟින් විශාල ව්‍යාපාර ක්ෂේත්‍රයක් බිහි වී ඇත.

Stablecoins නිසා, අන්තර්ජාල මුදල් වල සම්මත මූල්‍ය අගයන් සමග පවතින සංචලනය අඩු වීමක් දක්නට ලැබෙන අතර CBDCs මඟින් රජයේ පාලනය ඇති කරමින්, විශ්වාසනීය නියාමන පද්ධතියක් සහිතව අන්තර්ජාල මුදල් වර්ගයන් සුරක්ෂිතව භාවිතා කළ හැකිය.

මධ්‍යස්ථානයක් මඟින් නිකුත් කරන ඩිජිටල් මුදල් (CBDCs) රටවල්වල මුදල් පාලනය සහ ලේඛන කළමනාකරණය පහසු කිරීම සඳහා ගොඩනැගීමේ දී මහ බැංකු සමඟ ද සම්බන්ධ වේ.

ඉතිහාසය සහ තාක්‍ෂණය සමඟ අන්තර්ජාල මුදල් භාවිතය සංවර්ධනය වී ඇති අතර මෙමඟින් විශාල ලෙස ආර්ථික ප්‍රතිලාභ හිමි වේ.

Digital Currency භාවිතයේ අභියෝග. 

Digital Currency භාවිතයේ දී ක්‍රිප්ටෝ මුදල්වල සම්භාවනීයව විශාල සංචලනයක් ඇත, එය ආයෝජකයින්ට විශාල වාර්ෂික ලාභ හෝ පාඩු ලබන්නට හේතුවක් වේ. Stablecoins හෝ CBDCs වැනි විකල්ප ද සම්පූර්ණයෙන්ම සංචලනයෙන් තොර මුදල් නොවේ.

Digital Currency සහ බ්ලොක්චේන් සංකීර්ණ තාක්‍ෂණයකින් සහ විශිෂ්ට පරිසරයක් සහිත නිසා, එය සාමාන්‍ය පරිශීලකයන්ට තේරුම් ගැනීම ද අභියෝගයක් විය හැක.නමුත් මේවා භාවිත කිරීම සඳහා ගිණුම්, ආරක්ෂාව සහ කේත නිර්මාණය සම්බන්ධව තාක්‍ෂණික දැනුම අතිශයින් අවශ්‍ය වේ.
බොහෝ රටවල ක්‍රිප්ටෝ මුදල්වල නීතිමය ස්ථාවරතාවයක් නොමැති අතර, රජයන් විසින් වඩාත් පාලනය කිරීමට උත්සාහ කරන නිසා ව්‍යාපාරික අන්තර්ජාල ගනුදෙනු වලට බාධාවක් වේ.සමහර රටවල් ක්‍රිප්ටෝ මුදල් පනතක් නොමැතිව අක්‍රීය කර ඇති අතර,ඒ නිසා නියාමන හිඟයක් ඇති වී ආයෝජකයින්ට ඇති විශ්වාසය අඩු වේ.

අන්තර්ජාල මුදල් හමුවේ හැක් කිරීම් සිදුවන අවස්ථා වැඩි වන අතර,ආරක්ෂාවක් නොමැති වූ විට මුදල් අහිමි වීමේ අවදානමක් ඇත.හෙරාර්ෂිකල් මුදල් හෝ ඉලෙක්ට්‍රොනික මූල්‍ය පද්ධතිවල වඩාත් ආරක්ෂිත වූවත්, අහඹු ලෙස wallet ඉවත් කිරීමක් හෝ අමතක වීමෙන් පරිශීලකයාගේ මුදල් අහිමි විය හැක.

බොහෝ ක්‍රිප්ටෝ මුදල්වල ගණනාවක් පවතින්නේ ඉලක්කයක් නැති වටිනාකමකින් පමණි. එමෙන්ම නියමිත ආදායම් ප්‍රවාහයක් නොමැතිව පවතී.ආයෝජන වටිනාකමක් දක්නට නොලැබෙන්නේ ව්‍යාජ හෝ අර්ථවාහක කටයුතු හෙවත් සංචලිත වටිනාකමකින් පමණක් පවත්වාගෙන යාම නිසා ය.පරිමාණය කළ හැකි සංවිධානයක් නැති නිසා, විශාල ගනුදෙනු හෝ වේගවත් ගනුදෙනු සමඟ පද්ධතියේ කාර්යක්ෂමතාව අඩුවීමක් වේ.

ගොඩනැගුණු මුදල් පද්ධතියකට සාපේක්ෂව, පරිශීලකයින්ට සහ ව්‍යාපාරිකයන්ට කෙරෙන අන්තර්ජාල මුදල් පිළිබඳ විශ්වාසය අඩු වේ.ප්‍රසිද්ධ රජයේ සහ විනිමය අධිකාරිවරුන්ගෙන් ප්‍රතිපත්ති සහිත අවම පුද්ගලිකත්වයක් නොමැති වීමෙන් අන්තර්ජාල මුදල් භාවිතය අඩු වේ.

මෙම අභියෝග හමුවේ, අන්තර්ජාල මුදල් පද්ධතිය පරිශීලකයන්ගේ සහ ආයෝජකයින්ගේ විශ්වාසය ලබා ගැනීමට සහ නියාමනය සහ ආරක්ෂාව තර කරගෙන ආරක්ෂිතව සහ කාර්යක්ෂමව වර්ධනය වෙමින් පවතී.

තිසාරා රාජපක්ෂ.