
බොලිවුඩ් සිනමාව ඉන්දියාවේ සංගීතමය හා වර්ණවත් කලා ක්ෂේත්රයක් ලෙස ලෝකය පුරා ජනප්රියත්වයට පත් වී තිබේ. මහානුභාව්ය නර්තන, ගායන, හා සංවේදී කතා මාලාවලින් පිරී යුත් මේ සිනමාව, 20වන ශතවර්ෂයේ මුල් භාගයේ ආරම්භය ගෙන ඇත. ඉන්දියාවේ සිනමාවල මූලික මධ්යස්ථානය වන මුම්බායි නගරය, මේ කලා ක්ෂේත්රයට “බොලිවුඩ්” යන නාමය ලබා දෙනුයේ, හොලිවුඩ් සිනමාවට ආශ්රිතවය.
1913දී නිර්මාණය වූ දදසාහෙබ් ෆාල්කේගේ රජා හරිශ්චන්ද්ර නම් නිශ්ශබ්ද චිත්රපටය, ඉන්දියානු සිනමාවේ ආරම්භය ලෙස සැලකේ. එයට සංගීතය හා සංවාද එක්කරමින් 1931දී ආලම් ආරා නම් සිනමාපටය, ඉන්දියාවේ ප්රථම ශබ්ද චිත්රපටය බවට පත්විය. ඒකල සිට, බොලිවුඩ් සිනමාව සංගීතමය හා නර්තනමය අංගයන් ගැඹුරු කළාත්මක වටිනාකමින් පිරී තිබෙන ක්ෂේත්රයක් බවට පත්වීය.
1950-1960 දශකය, බොලිවුඩ් සිනමාවේ “සර්වෝන්නතික යුගය” ලෙස හැඳින්වේ. මෙකලේ රාජ් කපූර්, ඩිලිප් කුමාර්, හා නර්ගීස් වැනි නළු නිළි හොඳම දක්ශතා පෙන්වා සිටි අතර, චිත්රපටවල මූලික තේමාවන් ලෙස ආදරය, සමාජ සාධාරණය, හා මනුෂ්ය දුක්මඳා සාකච්ඡා කෙරුණි.
1970-1990 අතර, බොලිවුඩ් තේරීම් විවිධ කිරීමක් දක්නට ලැබුණි. අමිතාබ් බච්චන් වැනි “ඇන්ග්රි යැං මෑන්” රංගනයෙන් ආකර්ෂණය වූ නළුන්, ක්රියාදාම සිනමාව රූපකල්පනය කිරීමේදී ප්රමුඛයෙකු විය. 1990න් පසු කාලයේදී, රෝමෑන්ස්, පවුල් කතා මාලා, හා ජාත්යන්තර ප්රේක්ෂකයින් අරමුණු කරගත් සිනමාපටවල වැඩි ප්රමුඛතාවක් දක්නට ලැබුනි.
බොලිවුඩ් සිනමාව සංගීතය මත විශාල රැඳී ඇත. සෑම සිනමා පටයකටම ගීත කිහිපයක් අනිවාර්ය අංගයකි. 1950-1970 කාලයේදී ලතා මංගේෂ්කර්, මොහමඩ් රාෆි, හා කිෂෝර් කුමාර් වැනි ගායන ශිල්පීන් සිනමාවට අමරණීය ගීත ලබාදුනි. නර්තනය අනිවර්ය අංගයක් වන අතර, බොලිවුඩ් නර්තන තෙරැණියක් අභිවර්ධනය කර තිබේ. හේමා මාලිනි, මයුරි ඩික්සිට්, හා අලුත් පරම්පරාවේදී අලියා බාත් වැනි නළු නිළි, නර්තන ශිල්පයේ විශිෂ්ටත්වය පෙන්වති.
බොලිවුඩ් සිනමාවේ විවිධ කාණ්ඩ පවතී. ප්රේම කතා, ක්රියාදාම, වික්රම චිත්රපට, හා සංගීතමය නිර්මාණයන් ඔස්සේ විවිධ ප්රේක්ෂකයන්ට යා යුතු චිත්රපට නිපදවයි. ඛාන් ත්රිමාණය (ශාරුක්, අමීර්, හා සල්මන්) 1990-2020 අතර කාලය තුළ ප්රධාන නළු මණ්ඩලයක් ලෙස ජනප්රියත්වයට පත්විය.
බොලිවුඩ් සිනමාව, ලොව පුරා ප්රේක්ෂකයන් අතරද ජනප්රියත්වය ලබාගැනීමට සමත් වී ඇත. දේව්දස් (2002), ලගාන් (2001), හා වැනි චිත්රපට ජාත්යන්තරව සම්මාන ලබා ගත්තේ මෙයට උදාහරණ වේ.
බොලිවුඩ්, නව තාක්ෂණික අංග අන්තර්ගත කරමින් වඩාත්ම විශිෂ්ට නිර්මාණ පෙන්වයි. අනාගතයේදී, විශේෂයෙන් ජාත්යන්තර කලා තරඟවලට වඩාත් සම්බන්ධ වූ බොලිවුඩ්, එහි ජාත්යන්තර අභිමානය වර්ධනය කරනු ඇත. වර්තමානය වන විට බොලිවුඩ් සිනමාව, ඉන්දියානු සංස්කෘතියේම මනාව රැගෙන යන දීප්තිමත් මධ්යස්ථානයක් බවට පත්ව තිබේ.